کدام سیستم‌عامل‌ها چه قابلیت‌هایی دارند؟ این پرسش اصلی همه خریداران موبایل است. این گزارش تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد.

سیمبیان، آندروید، IOS، ویندوز موبایل، بادا و RIM از سیستم‌عامل‌هاي رایج در بازار جهانی و بازار داخلی است که در کنار آنها مي‌توان به سیستم‌عامل جدیدی چون میگو هم اشاره کرد. به گفته کارشناسان بازار گوشی موبایل در حال حاضر سیمبیان بیشترین سهم فروش را در بازار گوشی در اختیار دارد و پس از آن آندروید قرار گرفته است. البته این آمار مختص ایران است؛ چرا که در خارج از ایران آمارهای مربوط به سیستم‌عامل‌ها بسیار متفاوت است. البته شركت‌های عرضه‌کننده گوشی بنا به دلایلی که آن را سیاست‌هاي خاص شرکت اعلام مي‌کنند از ارائه آماری در مورد سهم محبوبیت سیستم‌هاي عامل خودداری مي‌کنند، اما محمدی مدیر بازاریابی و فروش بخش گوشی‌هاي شرکت ال‌جی در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در مورد سهم فروش سیستم‌هاي‌عامل با توجه به بررسی‌هاي انجام شده مشخص شده با وجودی که آندروید به عنوان قدرتمندترین سیستم عامل موبایلی شناخته مي‌شود، ولی حدود 40 درصد بازار ایران به سیستم‌عامل قدیمی و رایج سیمبیان اختصاص دارد و سهم فروش سیستم‌عامل آندروید در حدود 25 تا 30 درصد است. سیستم عامل آی او اس هم شاید نزدیک به 10 درصد بازار را در اختیار دارد و حدود 10 درصد هم در اختیار سیستم‌های عامل ویندوز موبایل و بادای سامسونگ است.

وی همچنین افزود، در حال حاضر سیستم‌عامل آندروید روی گوشی‌هاي سامسونگ، سونی اریکسون، ال‌جی، موتورولا، اچ تی نصب شده است. سیستم‌عامل سیمبیان هم روی گوشی‌هاي نوکیا، سیستم‌عامل ای او اس روی گوشی‌هاي اپل و سیستم‌های عامل بادا و ویندوز فون روی گوشی‌هاي سامسونگ و اچ تی سی نصب مي‌شوند.

سیمبیان همچنان در صدر
سیمبیان یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین سیستم‌عامل‌هاي موبایلی است که روی گوشی‌هاي هوشمند نصب مي‌شود.

آغاز فعالیت سیمبیان، از سال 2002 و با عرضه گوشی 7650 بود که گوشی‌هاي این سری به اینفرارد، امکان نصب برنامه آفیس و... مجهز بودند، اما پس از گذشت شش سال این شرکت نسخه S60 را با عرضه گوشی 5800 عرضه کرد و امکانات جدیدتری در اختیار کاربران تلفن‌هاي هوشمند قرار داد. به گفته حمیدرضا نیکدل، مدیر روابط عمومی نوکیا در ایران، به طور کلی سیستم‌عامل سیمبیان S60 روی گوشی‌هایی که قبل از عرضه سیستم‌عامل سیمبیان 3 به بازار عرضه شدند(N97، N97 MINI، C6-00) نصب مي‌شوند. سیستم‌عامل سیمبیان 3 نیز پس از S60 رسما با معرفی گوشی هوشمند N8-00 در سال 2010 معرفی شد و با ارائه‌ این گوشی و سیستم‌عامل جدید، سیمبیان وارد مرحله‌ جدیدی از حیات خود شد. این سیستم عامل را در واقع مي‌توان نسل تکمیل شده، بهبود یافته و زیباتر شده سیمبیان S60 ورژن ۵ دانست.در این ورژن، سیمبیان نسخه جدید خود را فقط با نام سیمبیان ورژن ۳ (symbian V3) منتشر کرد. این سیستم‌عامل که مخصوص گوشی‌هاي با صفحه‌هاي لمسی طراحی شده است از امکانات و مخصوصا رابط گرافیکی بسیار مناسب‌تری نسبت به دیگر انواع نسخه‌هاي سيمبيان ارائه شده روی گوشی‌هاي تلفن همراه برخوردار است. مدل‌هايي از گوشی‌هاي نوکیا که از این سیستم‌عامل استفاده مي‌کنند عبارتند از C6، C7، C6-1، N7 و N8.
به گفته مدیر روابط عمومی نوکیا، پس از Symbian V3 نوبت به عرضه ورژن جدید سیستم‌عامل مذکور یعنی ANNA رسید. ANNA با گوشی E6 که اولین گوشی Touch & Type با صفحه کلید کامل QWERTY بود، در آوریل 2011 رسما معرفی شد. ضمن اینکه، آپدیت ANNA برای گوشی‌های جدید معرفی شده در این فاصله‌ زمانی، در دسترس قرار گرفت که این گوشی‌ها عبارت بودند از: Nokia E7، Nokia N8، Nokia C7، Nokia Oro و Nokia C6-01. سيمبيان آنا قابلیت تایپ آسان‌تر را برای کاربر فراهم مي‌کند و این امکان را فراهم مي‌آورد تا از مرورگر سریع تری استفاده کند. تجهیز به ایمیل و تقویم به روز آوری شده، پیام رسان Microsoft Communicator و امنیت بهبود یافته از سایر ویژگی‌هاي این ورژن از سیستم‌عامل سیمبیان است. پس از آنا هم نوبت رسید به ورژن BELLE. نوکیا این ورژن را در آگوست 2011 رسما معرفی کرد. داشتن شش صفحه اصلی، امکان شخصی‌سازی این صفحات با ویجت‌های مختلف و جابه‌جایی آنها، نوار بالای صفحه که با حرکت دست به‌راحتی به پایین باز می‌شود و... فقط بخشی از ویژگی‌های این نسخه از سیمبیان است. شاید مهم‌ترین تغییری که در این بخش می‌توان به آن اشاره کرد، ورود تکنولوژی NFC با آپدیت بل است، تکنولوژی‌ای که یکی از پر مصرف ترین‌ها در آینده خواهد بود.

آندروید و تنوع برند
آندروید (Android) سیستم‌عامل قدرتمند گوگل است که این روزها بسیاری از تولیدکنندگان تلفن همراه از آن استفاده مي‌کنند. این سیستم‌عامل مانند سایر سیستم‌هاي عامل موبایل دارای ورژن‌هاي مختلفی است که با نام‌های جالبی مانند نان زنجبیلی، پیراشکی، کیک بستنی و... شناخته مي‌شوند. به عنوان مثال ورژن شماره 5/1 با نام cupcake یا کیک خامه‌ای، ورژن 6/1 با نام Donut یا پیراشکی، ورژن 2 و 1/2 با نام Elcair یا شیرینی با خامه و بستنی، ورژن 2/2 با نام بستنی یخی froyo، ورژن 3/2 Gingerbread ‏ با نام نان پنجره شناخته مي‌شوند. ورژن 1/3 با نام بستنی حصیری و ورژن 1/4 با نام ساندویچ بستنی از نسخه‌هاي جدید هستند که هنوز وارد بازار داخلی نشده‌اند. محمدی، مدیر بازاریابی فروش بخش گوشی‌هاي شرکت ال جی مي‌گوید: در حال حاضر نسخه 3/2 Gingerbread جدیدترین نسخه آندروید در بازار ایران است که روی گوشی‌هایی نظیر Nexus S، GALAXY S PLUS
سامسونگ و مدل XPERIA NEO سونی‌اریکسون نصب شده است، اما به‌طور کلی این نسخه 2/2 FROYO است که پرمخاطب تر از سایر مدل‌ها است. به گفته محمدی، پشتیبانی از اشتراک اینترنت از طریق USB پشتیبانی از فلش نسخه 1/10، قابلیت به روز رسانی خودکار اپلیکیشن‌ها و تم‌ها و... از ویژگی‌هاي این نسخه از آندورید است. همچنین تفاوت مهم FROYO با نسخه 2 و 1/2 Elcair این است که FROYO سخت‌افزارهای گوشی را در اختیار نرم افزارها قرار مي‌دهد. برای مثال از طریق مرورگر مي‌توان به دوربین دسترسی داشت یا اینکه نقشه روی مرورگر مي‌تواند از قطب نمای تلفن استفاده کند. از دیگر قابلیت‌هاي FROYO، تشخیص صدا به منظور جست‌وجو و استفاده از مترجم گوگل است. همچنین قابلیت ترجمه مکالمه هم در این نسخه آندروید وجود دارد. ضمن اینکه مدیریت برنامه‌ها و به روز رسانی آنها در پس زمینه، هم امکان‌پذیر است. وجه تمایز نسخه GINGERBREAD هم با FROYO در ‏این است که کاربران نسخه جدید کیبورد بهتر و کپی پیست بهتری را تجربه خواهند کرد. ضمن اینکه ‏ Gingerbread در سراسر سیستم خود (در شماره‌گیر و مخاطبین) از تماس‌هاي VoIP پشتیبانی مي‌کند، عملکرد سریع‌تر، عمر بیشتر باتری و... از سایر مزایای ورژن نان پنجره ای آندروید است. نسخه‌هاي بستنی حصیری و ساندویچ بستنی هم که به زودی وارد بازار مي‌شوند سرعت بیشتری برای کاربران گوشی‌هاي آندرویدی به ارمغان خواهند آورد.

‏iOS قدرتمند و پیشرفته
iOS سیستم‌عامل شرکت اپل است که در اصل برای تلفن هوشمند، نوشته شده است که بعد از آن، برای آی پد، آی پاد تاچ و Apple TV نیز استفاده شد. سيستم‌عاملي كه روي آي‌فون عرضه مي‌شود، Mac OS X است که البته از ژوئن سال 2010 نام سیستم‌عامل اپل به IOS تغییر کرد. در حال حاضر نسخه 5 سیستم‌عامل آی او اس جدیدترین است، ولی هنوز نسخه 4 و 1/4 روی تعداد زیادی از گوشی‌هاي آیفون 4 نصب مي‌شود.
نسخه چهارم iOS در سال 2010 معرفی شد و استفاده از قابلیت چند وظیفگی، ایمیل‌هاي گروهی و چندین امکانات تجاری-اداری دیگر؛ از ویژگی‌هایی بودند که نسخه چهارم iOS داشت. نسخه بعدی iOS 4.0.1 بود که در  جولای 2010 عرضه شده بود و مشکل آنتن‌دهی را رفع کرده بود. در  آگوست 2010، باز هم آپدیت iOS 4.0.1 برای آی فون و آی پاد تاچ و iOS 3.2.2 برای آی پد منتشر شد تا برخی اشکالات امنیتی برطرف شود. با این وجود باز هم کاربران، گزارش‌هایی از برخی اشکالات مي‌دادند. اپل هم با عرضه iOS 4.1  درسپتامبر، این اشکالات را رفع کرد. این نسخه عمر باتری را افزایش داد و قابلیت جدیدی به نام Game Center یا «مرکز بازی»، به آن اضافه شده است.
iOS 5 هم با تغییرات بیشتری در سال 2011 معرفی شد. این نسخه از سیستم‌عامل Ios یک تفاوت عمده با نسخه قبلی دارد که آن نرم افزار SIRI است که مي‌توان به عنوان یک دستیار شخصی با دستورهای صوتی کار کند. پیامک بفرستد، ایمیل بزند، رستوارن پیدا کند یا قرارهای شما را تنظیم کند. البته سیری صرفا روی نسخه 4S آیفون نصب می‌شود. نسخه پنجم این سیستم عامل به خوبی با iTunes, iCloud و محصولات دیگر اپل سازگار است.
 ویندوز فون امیدوار به آینده
mango 7.5 جدیدترین سیستم‌ عامل ویندوز فون است که پس از ویندوز 7 برای آپدیت به بازار آمد.
این سیستم عامل نسبت به ورژن قبلی خود ویژگی‌هاي بسیاری دارد که یکی از این ویژگی‌ها این است که تعداد نرم‌افزارهای Windows Phone رشد بسیار خوبی داشته است. تجهیز به نرم‌افزار هوشمندتر، قابلیت مرور بهتر صفحات وب، امکانات بیشتر اداری و کسب‌وکار برخی از ویژگی‌هاي نسخه جدید سیستم‌عامل ویندوز فون است.همچنین یکی از بخش‌هاي تغییر یافته مهم در نسخه 5/7 هاب People  است. این هاب که در حقیقت دفترچه تلفن ویندوز فون به حساب مي‌آید.
از دیگر قسمت‌هاي تغییر یافته در Mango بايد به Inbox جدید آن موسم به Linked Inbox اشاره نمود که مشکل اصلی بخش ایمیل WP7 یعنی ساخت یک tile جدید بازای هر ایمیل جداگانه را کاملا حل کرده است مایکروسافت در این اینباکس جدید این اختیار را به کاربران مي‌دهد که اکانت‌هاي مشخصی را  اصطلاحا به این Inbox لینک نمایند و برای اکانت‌هاي دیگر به‌صورت دلخواه tile‌هاي جداگانه‌ای در نظر گرفته شود. افزوده شدن Multitasking به نسخه 5/7 ویندوز فون ظاهرا مهمترین و کاربردی‌ترین تغییر ایجاد شده در این سیستم‌عامل است.
همچنین حداقل دوربین تلفن‌هاي ویندوز فون، 5 مگاپیکسل است.به خوبی با Zune, Xbox Live و دیگر سرویس‌هاي مایکروسافت مانند Microsoft Office و فضای آنلاین ذخیره‌سازی SkyeDrive سازگار است. هر چندن که پیش از این اچ تی سی و قبل‌تر از آن آی میت، شرکت‌هایی بودند که برای اولین بار از ویندوز موبایل استفاده کرده بودند اما روی کار آمدن آندروید باعث شد تا این شرکت‌ها درصد کمی از محصولات خود را همچنان روی این پلت فرم قرار دهند. حتی سونی اریکسون و سامسونگ هم که زمانی تصمیم به استفاده از ویندوز موبایل گرفته بودند این فرآیند را تنها در چند مدل از گوشی‌هاي خود گسترش داده و بعد از آن به سمت آندروید رفتند. اما به هر حال این بار مایکروسافت با کاهش مشتریان ویندوز موبایلش از یک سو و عدم موفقیت گوشی‌هایی که روانه بازار کرده بود از سوی دیگر تصمیم به انعقاد یک قرار داد استراتژیک گرفت.
طرف دیگر این قرار داد نوکیایی بود که بالاخره پذیرفته بود سیستم‌عامل دیگری به غیر از سیمبین هم داشته باشد. اولین گوشی حاصل از این تولید مشترک نوکیا Lumia 800 که به زودی وارد بازار جهانی مي‌شود. قرار است در سال 2012 گوشی‌هاي جدیدی از سوی نوکیا به بازار عرضه شود که مجهز به نسخه 5/7 ویندوز فون است. حتی شنیده شده که نوکیا تا پایان سال 2012 اولین لوح رایانه‌ای لمسی خود را با ویندوز 8 روانه بازار مي‌کند.
منبع: ایستنا