SMS ایرانی توسط یک شرکت خصوصی با هدف ارتقاء فرهنگ استفاده از تلفن همراه به تازگی در کشور راه اندازی شده است که به اعتقاد کارشناسان می تواند نقش موثری در سالم سازی محتوای پیام های کوتاه داشته باشد.

این حرکت فرهنگی با هزینه یک شرکت غیر دولتی در حالی صورت گرفته است که هنوز از افزایش تعرفه پیام کوتاه لاتین که ، وزیر ارتباطات آن را اقدامی فرهنگی برای ترویج زبان فارسی در محیط پیامک اعلام کرده ،نگذشته است.

این اقدام وزارتخانه ، طی یک ماه اخیر با انتقاداتی مواجه شده و منتقدان و صاحب نظران بر خلاف آنچه که مقامات وزارت ارتباطات عنوان کرده اند، معتقدند که افزایش تعرفه پیامک لاتین بیش از آن که حرکتی فرهنگی محسوب شود ، سیاستی تنبیهی برای مشترکانی است که از خط لاتین در پیام های کوتاه خود استفاده می کنند و به همین دلیل به نظر نمی رسد که نتایج مورد انتظار را به همراه داشته باشد.

کارشناسان در این موضوع اتفاق نظر دارند که دولت متولی اصلی فرهنگ عمومی جامعه است و با توجه به بودجه ای که در اختیار دارد ، موظف به هزینه کردن در طرح های ارتقاء فرهنگی و ارائه خدمات مرتبط به مردم است. کارشناسان می گویند: پیام کوتاه تلفن همراه با توجه به میزان بالای مقبولیتی که نزد مشترکان دارد ، تاثیر بسیار زیادی در تغییر و تحول فرهنگ عمومی و پیامدهای غیر قابل انکاری در ادبیات ارتباطات اجتماعی کشور داشته است که بی توجهی به آن و کوتاهی در خصوص ساماندهی آثار و پیامدهای این ابزار ارتباطی می تواند خسارات فرهنگی غیر قابل جبرانی به همراه داشته باشد. با این وجود، وزارت ارتباطات به عنوان متولی ارتباطات کشور، طی سه سال اخیر صرفا بر افزایش درآمدهای خود از محل واگذاری سیم کارت به مردم متمرکز شده و نسبت به آثار و تبعات فرهنگی ناشی از افزایش ضریب نفوذ تلفن همراه بی توجه بوده است.

یک کارشناس شرکت مخابرات ایران در این باره می گوید: " قضاوت درباره آنچه که وزارت ارتباطات انجام داده کار ساده ای نیست و نمی توان اتهام بی توجهی به فرهنگ عمومی را به آن نسبت داد." پیشنهاد افزایش تعرفه پیام کوتاه لاتین که به نظر می رسد بیش از آن که دارای اهداف فرهنگی داشته باشد بیشتر برای وزارتخانه عواید اقتصادی دارد. لذا برخورد سلبی با پدید ه ها ممکن است شکل گیری و بروز یک امر را با تاخیر مواجه کند اما بی تردید نمی تواند منجر به انکار یک پدیده جدید که براساس ضرورت زندگی اجتماعی شکل می گیرد، شود. صاحب نظران ارزیابی مثبتی نسبت به آثار و تبعات این اقدامات سلبی که باانگیزه مثبت حفظ فرهنگ عمومی صورت گرفت ، ندارند و معتقدند که نتیجه این قبیل اقدامات ، هرچه باشد، ارتقاء سطح فرهنگ عمومی و سالم سازی فضای استفاده از ابزارهای ارتباطی نظیر تلفن همراه نیست.

از سوی دیگر برخورد ایجابی و ارایه طرح های جایگزین ابتکاری می تواند بخشی از مشکلات فرهنگی این نوع سرویس ها را حل کند. محمدی ، یک مشترک تلفن همراه با اشاره به نیاز جامعه به برنامه ای شبیه طرح کتاپک می گوید: این طرح ، اگرچه هنوز هم امتحان خود را پس نداده و نمی توان با صراحت درباره آن نظر داد ، با این وجود می تواند یک گزینه مناسب برای دسترسی مشترکان به پیامک هایی باشد که ارزش خواندن و ارسال کردن دارند. کتاب پيام کوتاه (کتاپک ) عنوان سرويس جديد سايت "نوند" است که کاربران را قادر مي سازد پيامک هاي زيباي خود را به اشتراک بگذارند و همچنين پيامک هاي ديگران را مطالعه کنند. علاوه بر اين ،در اين سرويس امکان نشانه گذاري (Bookmark ) و ارسال پيامک ها از طريق اينترنت نيز وجود دارد . شرکت فناوري اطلاعات و ارتباطات مهان که مجري پروژه نوند است ، با تاکيد بر فراهم آوردن خدمات پيام‌رساني و اطلاع‌رساني اين سايت در سطح گسترده براي تمامي اقشار جامعه ايراني اظهار داشت:اين شرکت درصدد است تا با گسترش کتاب آن لاين پيامک، استفاده از زبان فارسي در تلفن همراه را ترويج کند. یکی از کاربران می گوید : یکی از نگرانی های من درباره استفاده فرزندم از تلفن همراه ، محتوای غیراخلاقی و مخرب برخی پیام های کوتاه و عدم دسترسی به پیامک های مناسب و آموزنده است که این بانک پیام کوتاه می تواند منبع خوبی به شمار بیاید.

فرزانه سیادت نیز که خود را یکی از طرفداران پر و پا قرص پیامک های دارای نکات پندآموز و حکیمانه معرفی می کند در این باره می گوید: وجود منبعی برای یافتن پیام هایی با کارکرد مطلوب فرهنگی یک ضرورت است و می تواند به پیام های کوتاهی که بین مردم رد وبدل می شود، ارزش فرهنگی و اخلاقی بدهد. در مقابل او و بسیاری دیگر از مشترکان تلفن همراه ، طرح افزایش تعرفه پیامک را ، طرحی ناموفق می دانند که نتیجه آن کاهش تعداد پیام های مردم خواهد بود ، نه ترویج استفاده از خط فارسی . محمدرضا حسینی ، یک شهروند تهرانی اجرای این طرح را عامل موثری برای کاهش انگیزه وی جهت ارسال پیامک به دیگران می داند و می گوید: از جایی که نرم افزار پیام رسان مخابرات ، ناقص و غیر قابل استفاده است، ترجیح می دهم ، پیام های خود را با همان روال سابق اما در تعداد کمتری برای دیگران ارسال کنم . سمیه علیخانی نیز این اقدام را " ترفند پول" می نامد و می گوید: اگر جریمه کردن مردم با افزایش تعرفه بتواند به ترویج خط فارسی کمک کند ، باید به وزارت ارتباطات جایزه داد که چنین معجزه ای کرده است. او می افزاید: من تصمیم گرفته ام از ابتدای تیر ماه با پیام کوتاه قهر کنم و تا امروز حتی یک پیام ک برای کسی نفرستاده ام. تعداد زیادی از مشترکان همراه اول در مقابل طرح افزایش تعرفه پیامک لاتین چنین واکنش هایی را از خود نشان داده اند و اکثر آنها بر این باورند که " این اقدام فرهنگی" نتیجه ای جز نارضایتی مردم در بر نخواهد داشت.

 سیمین سرابی ، یک دانشجوی علوم اجتماعی درباره واکنش های احتمالی نسبت به این طرح می گوید: آنهایی که ارسال پیام کوتاه برای انجام امور روزمره شان ضروری است، احتمالا به مشکلات استفاده از نرم افزار پیام رسان همراه اول تن می دهند یا هزینه بیشتر در قبض موبایل خود را به جان می خرند.اما آنچه مسلم است، اجرای یک طرح عمومی برای ارتقاء فرهنگ یا حفظ ارزش ها با روش های قهری و تنبیهی نتیجه بخش نبوده و در نهایت با واکنش منفی مردم مواجه خواهد شد. او معتقد است که اجرای این طرح، در درازمدت به کاهش تقاضای سیم کارت همراه اول و سرویس پیامک آن منجر می شود. کارشناسان پیش بینی می کنند ، در صورت متوقف نشدن این طرح و کاهش نیافتن تعرفه پیامک ، مردم راه حل های به اصطلاح زیر زمینی تازه ای برای کاهش هزینه های خود پیدا می کنند که نتیجه آن به زیان اپراتور اول بوده خواهد بود. این در حالی است که برخی متخصصان مخابرات معتقدند ،از لحاظ تکنیکی یافتن راه حل های غیر قانونی برای گریز از پرداخت هزینه های پیامک ممکن نیست و محتمل ترین واکنش نسبت به این موضوع کاهش استفاده از این سرویس خواهد بود. یک کارشناس مخابرات به وزارت ارتباطات توصیه می کند؛ برای پرهیز از مواجهه با واکنش منفی مشترکان نسبت به آنچه که اقدام فرهنگی خوانده شد، باید از روش های خاصی مشابه آنچه که شرکت خصوصی مهان به اجرا درآورده استفاده کند تا مردم با علاقه مندی به استقبال آن بروند.